Gençlerde Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
02.09.2024
Dikkat dağınıklığı, dikkati yapılması gereken iş üzerine getirememe ve iş üzerinde dikkat sürekliliği sağlayamama durumudur. Günümüzde fazla uyarana maruz kalmanın bir sonucu olarak dikkat dağınıklığı yaşayan insanların sayısı oldukça fazladır. Dikkat dağınıklığı çocuklarda ve yetişkinlerde görülmektedir.
Dikkati toparlayamama ve sürdürememe zaman zaman herkesin yaşayabildiği bir durumdur. Dikkat dağınıklığının, bireyin yaşamına pek çok etkisi olabilmektedir. Bu etkiler zamanla kişinin günlük yaşam işlevselliğini düşürdüğünde müdahale edilmesi önemlidir.
Dikkat dağınıklığı ve dikkat eksikliği birbirinden farklı alanlarda kullanılır. Dikkat eksikliği, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) için kullanılır. DEHB kroniktir ve müdahale edilmesi gerekir. DEHB’te dikkati etkileyen unsurlar ortadan kaldırılsa bile devam etmektedir. Dikkat dağınıklığı ise dönemlik bir problemdir. Dikkat dağınıklığı söz konusu olduğunda dikkati geliştirmek mümkündür.
Problemin bir dikkat dağınıklığı durumu mu yoksa dikkat eksikliği mi olduğuna karar veremiyorsanız, bir uzmandan destek almak faydalı olacaktır. Yapılacak dikkat testi ve uzman değerlendirmesi ile bu soru işareti ortadan kaldırılabilir.
Bir iş üzerinde uzun zaman dikkati sürdürememe.
Odaklanmakta güçlük çektiği için işlere başlayamama ve erteleme.
Dış çevreden gelen uyarılarla dikkatin çabucak dağılması.
Hafıza problemleri yaşama.
Herhangi bir metni okumakta zorluk çekme.
Birden fazla eylemi aynı anda yapmaya çalışma ve verimsiz iş bitirme.
Dikkat dağınıklığına neden olabilecek faktörler kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu durumu en çok etkileyen faktörlerden birisi, internet ve sosyal medyadır. Gün içinde alınan sayısız bildirim dikkatin dağılmasına neden olabilmekte ve kontrolsüz ekran kullanımı da dikkat dağınıklığına sebep olabilmektedir.
Aynı anda birden fazla iş üzerinde çalışmak da dikkat dağınıklığına sebep olabilmektedir. Bu durum, bireyin iş üzerindeki verimliliğini düşürmektedir.
Odaklanmayı engelleyecek faktörlere maruz kalmak, bireyin dikkatini toparlamasını zorlaştırmaktadır. Bu faktörler, ses, sıcaklık, ışık, düzen gibi ortama ait faktörler olabileceği gibi, bireye ait de olabilir. Bireye ait faktörler, yorgunluk, uykusuzluk, açlık, stres, kaygı, zihin karışıklığı olabilir.
Dikkat dağınıklığına neden olabilecek faktörlerden bir diğeri, yapılacak iş üzerinde bilgi ve deneyim eksikliğinin olmasıdır. Eğer birey, deneyimsiz olduğu bir konuda odaklanmakta zorlanıyorsa, başarısız olmaktan veya hata yapmaktan endişeleniyor olabilir.
Bireyin olumsuz düşünceleri de dikkat dağınıklığına neden olabilir. Dikkatini vermesi gereken duruma dair olumsuz düşüncelere sahipse, o durum üzerinde dikkatini sürdüremeyebilir. İşin gereksiz olduğunu düşünmek, faydasız olduğunu düşünmek, başarısız olacağını düşünmek, can sıkıcı olduğunu düşünmek gibi…
Dikkati geliştirmek, odaklanmayı iyileştirmek mümkündür. Bunu sağlamak için ilk adım, dikkatin dağılmasına neden olan faktörleri keşfetmek olacaktır. Bu faktörlere dair farkındalık sağlandıktan sonra, üzerinde çalışmalar yapılabilir.
Psikoterapi desteği ile dikkati iyileştirmek mümkündür. Bu konuda çeşitli psikoterapi ekollerinden fayda sağlanmaktadır. Örneğin, Bilişsel Davranışçı Terapi dikkat dağınıklığı konusunda oldukça işlevseldir. Süreç içinde kişiye özgü bir planlama yapılarak, bireyin günlük yaşamında dikkat dağınıklığına neden olan faktörlerine yönelik, dikkatini geliştirmesi sağlanabilir.